XCOM: The Board Game [8/10]

Auteur: Ruud 22 april 2015 0 Reacties

XCOM: the Board Game (XCOM) is een coöperatieve boardgame voor 1-4 spelers, ontworpen door Eric M. Lang en uitgegeven door Fantasy Flight Games (FFG). XCOM is de eerste game van FFG die met een verplichte app werkt. In XCOM bescherm je de wereld van aliens die de aarde aanvallen om te verwoesten.. Lukt het jouw team de aarde te beschermen?!

XCOM: The Board Game
Eric M. Lang
2014
1-4 spelers
90-120 minuten speelduur
Fantasy Flight Games
Engelstalig
Hoge mate van taalafhankelijkheid
Cooperative, Aanvallen, Verdedigen, App, Real-Time

Het bord van XCOM. De wereldkaart geeft elk continent aan in het spel. De counters helemaal onderin geven de paniek-niveau’s van elk continent aan. Het XCOM logo in Afrika is de locatie van het hoofdkwartier. Elke zijkant van het bord is voor een speler. Links is plek voor de Central Officer, bovenaan voor de scientist, rechts voor de Squad Leader en onderin voor de Commander.

In XCOM is je doel de wereld te beschermen van de ‘Alien Invasion’. In plaats van dat je hier een van de soldaten bent die eenb asis intrekt om Aliens te knallen (Level7: Omega Protocol of Galaxy Defenders bijvoorbeeld), ben je hier het team leiders die het verzet coordineert. Daarom speelt XCOM zich af over de hele wereld. Dit wordt door de ‘endgame’ gesymboliseerd. Winnen doe je door aan het eind van het spel een ‘Final Mission’ te halen, verliezen is makkelijker en bereik je op twee manieren. Je verliest wanneer de XCOM basis wordt vernietigd OF wanneer er 2 continenten in het oranje vlakje staan. Deze continenten zijn dan te erg in paniek om bij te dragen en zorgt ervoor dat XCOM uitgeschakeld wordt.

Elke ronde heeft 2 phases, een ‘timed phase’ en een ‘resolution phase’. De ‘timed phase’ is de interessantste fase in het spel, hierin wordt gebruik gemaakt van een App, waarbij de rol en de werkzaamheden die de rol moet verrichten worden afgeroepen. De speler heeft dan een bepaalde tijd om een keuze te maken, afhankelijk van de complexiteit van de keuze en de moeilijkheidsgraad. Tijdens de ‘resolution phase’ wordt gekeken of de ingezette troepen, sattelieten en scientists succes hebben in het halen van hun missies.  XCOM kent 4 rollen. Elke rol is in XCOM volledig uniek en is verantwoordelijk voor een deel van het werk in het spel. De andere spelers hebben wel invloed, maar kunnen de keuze in de ‘timed phase’ niet overnemen. De 4 rollen zijn:

1. Commander. Is verantwoordelijk voor het coördineren van alle rollen. Kiest welke crisiskaarten er aan het begin van de ‘resolution phase’ worden geresolved deze ronde en coördineert het geld tussen de andere rollen. Als laatste verdeelt de Commander ook Interceptors (gevechtsvliegtuigen) om UFOs de lucht uit te knallen. Geef je teveel geld uit raken de continenten in paniek.
   

   Kaarten voor de Commander. De voorraad met Interceptors, geld tokens, ’emergency funding’ en special abilities. Daarboven het crisis deck.

2. Central Officer. Leest de App uit en waarschuwt waar er allemaal UFOs op de wereld komen. Is tevens verantwoordelijk voor het toewijzen van sattelieten om UFOs in space te bevechten om zijn informatie en communicatie te beveiligen.
   

   Central Officer kaart met satellieten en wat special abilities.

3. Squad Leader.  Is verantwoordelijk voor het halen van missies (waaronder de ‘Final MIssion’) en het beschermen van de XCOM base door het inzetten van soldaten. Hiertoe moet de speler iconen matchen met de Aliens. Hoe beter je matcht, hoe beter je dobbelstenen gooit.
   

   Squad Leader kaart, met bovenin missie deck en de soldaten. De soldaten komen in 4 verschillende types met hun speciale iconen.

4. Scientist. Is verantwoordelijk voor het ontwikkelen van nieuwe special abilities voor de spelers. Hiertoe zet de speler scientists in. Speciale abilities geven aan of ze in de ‘timed phase’ of in de ‘resolution phase’ kunnen worden ingezet.

Tijdens de ‘timed phase’ zetten alle spelers hun resources in. Is de ‘timed phase’ over, gaat het spel door naar de ‘resolution phase’. Deze fase is untimed, maar wordt in de App ingevoerd of het gelukt is alle taken en missies te halen. De app ‘roept’ ook alle phases af, dus je wordt een beetje door het spel geholpen met het herinneren van alle phases en acties die je deze ronde moet doen en in welke volgorde ze moeten worden uitgevoerd.

De ‘resolution phase’ begint met checken of de Commander het uitgegeven geld goed heeft begroot. Heeft de Commander geld over, kan het nu worden ingezet om soldaten en vliegtuigen terug te kopen. Heeft de Commander teveel geld uitgegeven, dan volgt er een straf. Elk continent dat er het slechtst aan toe is schuift 1 plek op naar ‘paniek’ (ie. oranje) voor elk geld dat er tekort is. Hierna worden de crisis-kaarten geresolved door de commander. Deze zetten continenten verder in paniek, doden 2 soldaten, maakt de Aliens sterker etc.

Vervolgens mag de Scientist kijken of het hem lukt nieuwe technologieën te ontwikkelen. Elke tech die je ontwikkelt telt als een nieuwe ‘task’. Het resolven van tasks werkt eigenlijk altijd identiek. De speler rolt een blauwe XCOM die per ingezette unit in de task. Heeft de scientist op 1 research task 3 scientists ingezet, mag de speler 3 XCOM dice (d6, 33% succeskans) rollen. Naast deze XCOM dice rolt de speler ook altijd de Alien die. Dit is een standaard d8. Tijdens de ‘resolution phase’ mag een speler in principe zo vaak de speler wil de XCOM dice rollen en herrollen. Maar let op! Elke keer dat een speler dobbelt gaat de ‘threat’ 1 stap omhoog tot een maximum van 5. Een hoog ‘threat level’ is gevaarlijk, want mocht de speler met de Alien die gelijk of lager gooien dan het ‘threat level’, verliest de speler al zijn ingezette resources. Dit houdt in dat ingezette soldaten en Interceptors sterven, satellieten en scientists worden ‘exhausted’ en kunnen de volgende ronde niet worden ingezet. Door de combinatie van ‘gratis’ rerolls met het risico alles te verliezen geeft dit ook de ‘resolution phase’ spanning.

Nadat de scientist nieuwe technologieën heeft ontwikkeld, mag de Central Officer met zijn Sattelieten UFO’s in orbit tijdens de ‘Orbital Defense’ actie proberen te doden. Per gerold succes op de XCOM dice sloop je een UFO. Lukt het je de hele Orbit leeg te knallen, fantastisch. Lukt dat niet, gaat het continent dat er het meest in het geel staat een stap richting paniek, per UFO die in leven is gebleven. Wat ook leuk gedaan is, is dat het spel bijhoudt hoeveel UFOs er in orbit zijn, hoe slechter. UFOs ‘scrambelen’ de communicatie, waardoor de volgorde van de rollen in de ‘timed phase’ kan veranderen of rollen wegvallen.

Na de Central Officer, mag de Commander rollen voor ‘Global defenses’. Hier probeer je met als Commander met je interceptors, voor elk continent individueel alle UFOs te slopen door successen te rollen. Lukt het je alle UFOs in een continent te slopen, is dat mooi. Rol je te laag met de Alien die, verlies je alle ingezette Interceptors in dit continent, bij een volgend continent begint je ‘threat level’ weer op 1. Aan het eind van je fase, krijgt elk continent waar nog UFOs in leven zijn 1 paniek per UFO.

Een missie kaart. Bovenin de bonus die je krijgt als je hem oplost. Onderin ruimte voor 2 (geheime) aliens en 1 challenge.

De Squad Leader is als laatst en werkt een heel klein beetje anders. Eerst krijgt de Squad Leader “Base Defense”. Ongeacht het aantal Aliens, is deze hele “Base Defense” 1 taak en wordt de ‘threat level’ niet gereset.  De Squad Leader probeert aliens te doden. Dit doet de speler door maximaal 1 soldaat in te zetten per Icon op Alien kaart. Zijn beide geel, krijg je een gratis XCOM die.  Hier probeer je ook successen te rollen zoals bij alle andere taken. Sommige Aliens hebben echter meer ‘hitpoints’ of ‘special ability’ waardoor ze meer successen nodig hebben om dood te gaan. Sloop je aliens, krijg je in principe Salvage, die door de scientist kan worden ingezet. Lukt het je niet om de base te beschermen, krijgt die 1 schade per levende Alien. Daarna worden ze gediscard. Maar schade in de basis is niet heel best, dit kan in de Penalty triggeren op de Final Mission kaart, waardoor er iets slechts gebeurd.

Als laatste moet de Squad Leader de missie of final mission proberen te halen. Ook de hele missie telt als 1 task. De missies bestaan uit een serie van challenges, waar je net als bij Base defense probeert zoveel mogelijk dobbelstenen te rollen. Haal je de final mission, wordt het spel gewonnen.

Conclusie
Ik vind XCOM een enorm interessant spel, vooral gezien het spel bestaat uit een realtime en een kalme untimed fase. Dit zorgt ervoor dat je in mijn ogen wel continue spanning en druk voelt om op te schieten, maar tegelijkertijd het spel niet enorm stressvol wordt. En stress tijdens het spelen van een boardgame vind ik erg onprettig.  Het spel zelf is verder een vrij basale coop, waarbij in principe de keuzes individueel gezien niet erg moeilijk zijn. De moeilijkheid zit hem in onder tijdsdruk telkens de afweging moet maken hoe je als groep je resources het beste inzet. In principe zou je anders met ‘oneindig’ veel geld het spel praktisch altijd halen. Een ander voordeel van het timed aspect is dat het het alpha-gamer probleem van coops elimineert. Alpha gamers bepalen voor elke speler wat ze moeten doen. Doordat het spel timed is, kan dit niet.

Het spel ziet er verder fantastisch uit en de App integratie werkt vlekkeloos. Ik vind de App en hoe de App je door het spel loodst erg sterk gedaan. De tutorial heb ik niet eerder besproken, maar loopt je helemaal door de setup heen zodat je het spel al speelt voor je het door hebt.

Ik heb wel een aantal (kleine) kritiekpunten. Allereerst vind ik dat de soldaten van de Squad Leader elk een andere kleur hadden moeten hebben. Nu is het soms niet in 1 oog opslag duidelijk welke soldaat je inzet. Ook vind ik soms dat je met je rol te erg op een eiland zit. Je coördineert je acties wel als groep, maar je kan eigenlijk nooit samen beslissen wat het beste is om in een situatie te doen. Het spel ‘voelt’ daarom als 4 spelers op een eilandje. Nu vind ik dat zelf geen probleem, maar heb het wel van anderen als kritiekpunt te horen gekregen.