Through the Ages: A New Story of Civilization

Auteur: Ruud 22 maart 2016 4 Reacties

In Through the Ages: A New Story of Civilization (TTA) bouw je een beschaving. Dit doe je door kaarten te draften, resources te krijgen en technologieën te ontwikkelen. Stiekem een kiezelharde euro, maar toch te bijzonder om niet te bespreken..

Through the Ages: A New Story of Civilization
Vlaada Chvátil
2015
2-4 spelers
Czech Games Edition
180+ minuten
Civilization, beschaving, drafting, worker placement
Engelstalig
Hoge mate van taalafhankelijkheid

Doel
In TtA probeer je om in 4 tijdperken de grootste/beste beschaving te hebben ontwikkeld. Je begint het spel met een paar rottige mijnen en boerderijtjes in de oudheid (antiquity), en aan het einde eindig je met raketten en hamburgertenten. Het doel van de spelers is -en dat lijkt me duidelijk- om aan het einde van TtA zoveel mogelijk “cultuur punten” te hebben. Op naar die hamburgers dus!

Overzichtsafbeelding van CGE games.

Setup
De setup van TtA is vrij complex, maar door de goede player aids is TtA toch redelijk snel opgezet. Iedere speler krijgt een bord met daarop voorgedrukt de eerste 5 technologieën van zijn of haar beschaving. Ook begint iedere speler met de technologie om soldaten te kopen, een boerderij (voor eten), een mijn (voor grondstoffen), een filosoof en een kerk. Op zowel de soldaat, boerderij, mijn en filosoof technologie wordt een geel blokje gelegd. Die gele blokjes symboliseren in TtA de daadwerkelijke gebouwen die er zijn gebouwd.

Iedere speler heeft een eigen player board, maar TtA heeft ook een aantal centrale borden. De meeste van deze borden houden scores bij, zo is er een Science (wetenschap) en Culture (cultuur) spoor. Daarnaast zijn er ook twee sporen waarop wordt bijgehouden hoeveel spelers elke beurt aan deze statistiek erbij krijgen. TtA draait namelijk om het verhogen van je punt scores die je elke beurt erbij krijgt.

TtA heeft twee decks per Age, een “civil” deck en een “military” deck. De eerste twee decks (voor de oudheid) zijn het kleinst. Dit komt doordat de oudheid vooral is om de spelers in het begin al wat richting te geven, en is misschien wel een soort van geavanceerde setup. De decks zijn afhankelijk van het aantal spelers, op de kaarten staat aangegeven welke kaarten eruit moeten als je het spel met 3 of 2 spelers speelt. Uiteraard worden alle decks geschud voor ze klaar zijn voor gebruik.

TtA start met een rij van 10 kaarten die je tijdens je beurt kan ‘draften’, die in het centrale deel van TtA wordt klaargelegd. De eerste beurt krijgen de spelers slecht een paar acties waarmee ze kaarten uit dit centrale aanbod kunnen kopen. Daarna begint het echte spel..

Een deel van het aanbod van kaarten. De paarse kaarten zijn wonders, de groene zijn leaders en de gele zijn actie kaarten. Onder de kaarten zie je hoeveel acties de kaart kost om te kopen (Hanging Gardens kost 1, Engineering kost 2). Boven de kaarten rij zie je welke kaarten per beurt worden verwijderd bij welk spelersaantal.

Ronde-overzicht
Elke ronde van TtA begint bij de start speler die zijn hele beurt afmaakt voor de volgende speler aan zijn beurt begint. Elke beurt bestaat uit een aantal stappen.

1. Start van de beurt-fase.
   1. Vul de kaarten rij aan. In deze stap worden nieuwe kaarten klaargelegd in de kaarten rij van het centrale aanbod. In het begin van je beurt worden een aantal kaarten van het centrale aanbod verwijderd (afhankelijk van het aantal spelers). Dit zorgt ervoor dat er altijd nieuwe kaarten blijven komen en  wellicht nog belangrijker, dat kaarten ook steeds goedkoper worden naarmate ze langer in de rij liggen. Alle kaarten schuiven naar links en gaten worden opgevuld.
   2. War-stap. Heb jij in je vorige beurt een Oorlogskaart op een van je tegenstanders gespeeld, dan wordt deze nu uitgevoerd. Jij en je slachtoffer vergelijken hun totale oorlogssterkte in bonussen en militairen. Afhankelijk van het effect van de oorlogskaart mag de overwinnaar spullen stelen van andere spelers.
2. Politics-fase.
   
   1. Speel een event. Event kaarten krijg je aan het einde van je beurt in de “Militaire” kaarten stap. Event kaarten zijn te herkennen aan het Harp- icoontje op de kaart. Als je een Event kaart speelt, krijg je Cultuurpunten gelijk aan het niveau van de kaart (1 punt voor een Age 1 kaart etcetera). Daarnaast pak je een andere Event kaart en voer je het effect van de kaart uit. Kaarten kunnen een bonus opleveren of een nadeel zijn voor specifieke spelers. Het meest interessant zijn de kolonies, waarbij er geboden moet worden door militaire kracht in te zetten.
   2. Speel een Agressie. Jij en je tegenstander knokken in jouw beurt. Je kiest een tegenstander uit en vergelijkt militaire kracht, waarbij jij als winnaar een positief effect krijgt en je tegenstander iets nadeligs. Je tegenstander mag wel proberen zich te verdedigen door extra kaarten af te leggen.
   3. Speel een Oorlog. Maak oorlog met een tegenstander, deze wordt pas in je volgende beurt verwerkt dus je tegenstander heeft de kans om zich te verdedigen.
   4. Maak een Pact. Pacts geven jou en een andere speler een speciale relatie, gesymboliseerd in een speciale ability.
      

      Wat kaarten uit het military deck. Links boven een combat kaart, daarnaast een tactics kaart. In de onderste rij een Event kaart en een Colony.

   5. Eindig een Pact.
   6. Resign. Je mag opgeven en jezelf uit het spel verwijderen..
3. Actie-fase.
   In je beurt heb je een aantal Civil en Military acties (witte en rode cubes) te besteden. De Civil acties die je kan uitvoeren zijn:
   

   Een player board. Bovenaan de technologieën die je hebt ontwikkeld, met gele blokjes erop. Elk geel blokje stelt een worker/gebouw voor. De twee gele blokjes op Agriculture betekenen dat je elke beurt 2 “eten” maakt. De blauwe blokjes onderaan zijn de voorraad bank. De oranje kaart is je politieke kleur, deze geeft je civile witte blokjes en de rode militaire.

   1. Je hebt de volgende civil actions (witte cubes): 
      1. Koop een kaart. Afhankelijk van de positie van de kaart die je wilt kopen betaal je een aantal witte acties. De meeste kaarten kun je zonder problemen kopen, maar er zijn een aantal uitzonderingen. Zo mag je maar 1 leider per Age kopen en zijn wonder kaarten duurder per wonder die je al eerder hebt gekocht. Ook komen wonders direct in het spel (al zijn ze dan nog onder constructie) in plaats van naar je hand zoals de andere kaarten.
      2. Speel een technologie kaart. Deze technologie kaarten geven je samenleving extra mogelijkheden, al moeten er nog wel workers (gele blokjes) op geplaatst worden. De kaart symboliseert namelijk dat je weet hoe iets moet, het blokje symboliseert dat je het ook echt doet. Het uitspelen van technologie kaarten kost “Science” (wetenschap) dus.
      3. Bouw een Mijn, Boerderij of “Civil building”. Een nieuw gebouw bouwen is in principe niet veel meer dan een geel blokje op een technologie kaart leggen die je eerder al hebt gekocht en uitgespeeld. Op elke kaartstaan de kosten die betaald moeten worden om een gebouw te bouwen.
      4. Upgrade een Mijn, Boerderij of “Civil building”. Upgrade van een gebouw werkt eigenlijk hetzelfde als bouwen. Hier verplaats je alleen je worker naar een “hogere” technologie kaart van hetzelfde type. Je betaalt het verschil in kosten om het blokje te verplaatsen, in plaats van de hele kosten.
      5. Sloop een Mijn, Boerderij of “Civil building”. Je mag gebouwen afbreken en de workers weer bruikbaar maken.
      6. Verhoog populatie. Het verhogen van de populatie is best makkelijk. Je betaalt voedsel en verplaatst een geel blokje uit de voorraad naar de “worker pool”. Vanuit hier kun je ze inzetten als gebouwen, militairen etcetera. Met populatie is het zo dat je steeds meer voedsel moet gaan betalen naarmate je meer workers hebt. Ook moet je zorgen dat je workers happy blijven, dit wordt gesymboliseerd door een spoor onderaan de spelersborden. Is je populatie niet gelukkig, dan gaan ze rellen en stoppen ze met resources maken voor het einde van je beurt!
      7. Speel een leider. Als je een leider kaart uitspeelt krijg je een speciale ability. Had je al een leider liggen uit een vorige periode dan krijg je nu 1 actie terug.
      8. Bouw verder aan een wonder. Wonders bouw je in stappen, waarbij elke stap een losse actie is.
      9. Speel een actie kaart. Actie kaarten geven je een actie, resources of korting. De enige restrictie hierin is dat je niet actie kaarten mag uitspelen in de beurt dat je ze koopt.
   2. Je hebt de volgende military actions (rode cubes):
      1. Bouw/Upgrade een militair. Werkt effectief hetzelfde als een ander gebouw upgraden. Deze verhogen alleen je militaire sporen.
      2. Sloop een militair.
      3. Speel een Tactiek. Sommige kaarten uit het militairy deck zijn Tactics. Deze geven je een krachtbonus als je een bepaalde hoeveelheid of combinatie militaire units hebt. De eerste beurt dat je een Tactiek kaart speelt is hij exclusief voor jou, daarna gaat deze naar het centrale aanbod.
      4. Copy een Tactiek. Met deze actie mag je Tactiek kaarten kopiëren uit het centrale aanbod zodat jij er ook gebruik van kan gaan maken..
4. Einde van de beurt-fase.
   
   

   Op deze foto zie je de Einde van de beurt volgorde voorgedrukt staan. Eerst discard je overtollige militaire kaarten. Vervolgens in de Productie fase scoor je sporen voor cultuur en wetenschap. Vervolgens betaal je voor corruptie, een manier waarin TtA je straft voorh et genereren en niet gebruiken van grondstoffen. Daarna maak je voedsel (en eten de mensen in je beschaving). Als laatste maak je nog extra grondstoffen aan. Daarna pak je militaire kaarten gelijk aan je ongebruikte rode actie blokjes en reset je je bord voor een volgende beurt!

   Aan het einde van je beurt moet je flink wat statistieken bijwerken. Allereerst moer je aan het einde van je beurt kaarten afleggen. Je mag er namelijk maar 3 overhouden op dit moment. Daarna kijk je of je een Uprising hebt, dat je krijgt zodra je meer disgruntled workers hebt (niet happy) dan ongebruikte workers (effectief te weinig happiness en teveel workers). Heb je een uprising, krijg je helemaal geen resources.  Heb je geen Uprising, krijg je nu resources. Elke worker produceert 1 blauw blokje. Dit blauwe blokje symboliseert die resource in de hoeveelheid van de technologie kaart waar het blokje op ligt. Een blauw blokje op de technologie kaart die 3 food maakt, is 3 food waard. Daarna pak je militaire kaarten gelijk aan het aantal ongebruikte militaire actie blokjes. Als laatste werk je de sporen bij.

   

   Voorbeeld van twee sporen in TtA. Bovenaan staat het Culture spoor, de overwinningspunten in de game. Dit spoor is niet zo interessant. Interessanter is het spoor eronder, dit zijn het aantal cultuur punten dat je elke beurt krijgt, hoe hoger dit nummer, hoe beter!

Zodra een deck leeg is, eindigt het tijdperk dat daarbij hoort. Wat er dan gebeurt, is niet heel lastig, maar heeft wel flinke gevolgen. Kaarten die ouder zijn dan het tijdperk dat net is geëindigd zijn nu antiek of sterven. Een leider of onafgebouwd monument dat ouder is dan 1 tijdperk (in tijdperk 3 alles uit tijdperk 1) gaat naar de aflegstapel. Technieken blijven bestaan, maar worden minder waard voor militaire bonussen. Ook verlies je wat mensen uit je voorraad, en kan je dus minder acties doen in de toekomst.

Conclusie
Ik zal de eerste zijn om toe te geven dat Through the Ages: A New Story of Civilization (TtA) weinig Ameritrash kenmerken bezit. Ja, er is een Civilization thema en civilization thema’s doen het wél altijd goed in Ameritrash kringen. Het spel zit bomvol prima artwork, al is dat vooral op de monumenten, technologieën en de speler borden. Maar naast deze “trashy” kenmerken blijft TtA niet veel meer dan een worker placement game met kaart drafting en een heel klein pest element met het voeren van oorlog en spelen van agressie kaarten. Worker placement en drafting zijn geliefde mechanismes, maar wel mechanismes die meestal in de euro-hoek vallen. Desondanks hebben wij als Ameritrash ons prima vermaakt met TtA, gezien we naast geluk en dice ook graag kaart games spelen. Want dat is TtA wel, een uitstekend kaartspel en een prima engine builder. Het spel is daarom misschien niet extreem Ameritrash, maar de gameplay maakt het wel een diepe, rijke card game en daar houden wij ook van!

In TtA ben je continu bezig met afwegen of investeren in nieuwe technologieën het investeren van workers en goederen waard is. Je bent continu aan het balanceren of het slim is om bijvoorbeeld je mijnen te upgraden, of een extra verouderde mijn te bouwen. Dat eerste geval levert je mijn meer resources voor hetzelfde blauwe blokje, maar kost wel meer geld. Een verouderde mijn is veel goedkoper, maar kost je veel meer blauwe blokjes. En dit is echt maar het topje van de ijsberg. TtA is diep, erg diep. Spelers kunnen namelijk flink lang nadenken over alle opties die ze hebben, waardoor het spel erg gevoelig is voor downtime. Ik ben daar allergisch voor, wat TtA voor mij speelbaar maakt met 3, maar op z’n best met 2 spelers. Met zijn tweeën is TtA namelijk lekker vlot en speel je het in een uur of twee. Met z’n 4’en zijn we halverwege gestrand na 4 uur. Andere spelers met wie ik TtA heb gespeeld, hadden daar wel minder last van en wilden het spel nog wel uren doorspelen..

Zijn er naast de downtime nog verdere minpunten? Ik heb gemerkt dat veel spelers het pest/oorlogs-element in TtA vinden afleiden van het worker-placement /engine die je opzet. Hoewel dit een bewuste design keuze is geweest van Vlaada, snap ik dat kritiekpunt wel. Niets zo irritant als je beurt uitstippelen en plannen tot een agressie of oorlog roet in het eten gooit. Ik heb er niet zoveel last van, maar het kan soms wel voelen als een irritante afleiding van ‘waar het om draait’. Hoewel het spel misschien te groot zou worden, vind ik verder ook dat er wel wat meer variatie in de kaarten had mogen zitten. Nu heb je na een tijdje de meesten kaarten wel gezien, en ‘leer’ je de beste opties en strategieën. Ik ben zelf echter meer van variatie, en zou graag gezien hebben dat niet alle kaarten in elk spel gebruikt worden óf dat alle kaarten uniek waren geweest.

Deze review werd mede mogelijk gemaakt door de Goudse Spellenwinkel!