Auteur: Wesley 27 november 2016 0 Reacties

Nummer 6 op onze Essen release lijst en van de makers van onder meer Twilight Struggle. Kan een titel als Sola Fide: The Reformation aan de torenhoge verwachtingen voldoen of bezwijkt zij onder de druk?

Sola Fide
Christian Leonhard, Jason Matthews
2016
2 spelers
Stronhold Games
45 minuten
Area Control / Card Drafting / Hand Management / Simulation
Engelstalig
Gematigde mate van taalafhankelijkheid

Inleiding

Sola Fide stond bij ons op de zesde plaats in onze Top 10 Essen Releases 2016. Een titel van de hand van de spelauteurs die ook verantwoordelijk waren voor spellen als Twilight Struggle en 1960: The Making of a President. We namen het spel niet mee terug uit Essen, maar kregen kort daarna toch de mogelijkheid om het spel te spelen.

Destijds schreven wij over het spel:
Een spel voor twee spelers van de designers die eerder ook verantwoordelijk waren voor 1960: The Making of a President, Twilight Struggle en 1989 Dawn of Freedom. Niet de minste titels en de interesse is dan ook direct gewekt. Wat verder direct opvalt is het thema. Een spel over de reformatie van Martin Luther uit 1517 aan de hand van zijn 95 stellingen. Niet een thema dat we eerder zijn tegenkomen, maar wel een thema dat past in het kader van hun eerdere spellen.

Wat ook in dat kader past is wat we ervoor gaan terugkrijgen. Het betreft hier een spel dat draait rondom het gebruik van kaarten, welke kaarten op meerdere manieren ingezet kunnen worden. Met die kaarten zul je op het bord controle over zoveel mogelijk verschillende gebieden proberen te krijgen. Een card driven wargame dus.

Toch zijn er ook voldoende verschillen te vinden met eerdergenoemde titels. Zo spelen de spelers hier met persoonlijke decks die ze door middel van draften zelf samenstellen. Op het eerste oog lijkt het spel dan ook wat minder strategisch dan bijvoorbeeld Twilight Struggle wat ook direct zorgt voor een kortere speelduur.

Bij de kortere speelduur is direct de vraag in hoeverre dit ten koste van de diepgang van het spel is gegaan en juist daar zijn wij dan weer benieuwd naar!
In hoeverre hadden wij gelijk? Was de zesde plaats in onze top 10 gerechtvaardigd?

Doel

Martin Luther, een Duitse protestantse theoloog, publiceerde in 1517 zijn 95 stellingen waarmee hij liet zien het niet eens te zijn met de handel in aflaten (kwijtschelding voor God van straffen in verband het plegen van zonden). Dit was zijn start van de reformatie van het christendom.

In dit spel draait het om deze reformatie. De spelers nemen de rollen op zich van de katholieken of de protestanten die deze reformatie proberen te voorkomen of juist door te voeren. Dit doen zij door voor invloed te strijden in de 10 ‘Imperial Circles’. Eén voor één zullen deze cirkels gewonnen worden door één van de beide spelers. De speler die hier uiteindelijk de meeste punten mee weet te verdienen op het moment dat de laatste Imperial Circle wordt gescoord, wint het spel.

Voorbereiding

Het vreemde bij Sola Fide is dat voor mijn gevoel de voorbereiding op het spel een deel van het spel zelf is. Ik zal daar meer over uitweiden in mijn conclusie.

Om het spel te beginnen creëer je eerst het speelbord. Dit doe je door de tien Imperial Circle tegels klaar te leggen in de vorm van een boom. De eerste cirkeltegel wordt open bovenaan neergelegd met daaronder de tegels 2 en 3 eveneens opengedraaid. Daaronder worden vervolgens 3 en ten slotte een rij met 4 tegels neergelegd. Deze laatste zeven tegels allemaal gesloten.

Op de drie open tegels wordt elk één power token neergelegd op de daarvoor bestemde plaatsen.

Op basis van kleur worden er vervolgens vier stapels, elk bestaande uit vier kaarten, met invloedskaarten klaargelegd naast het speelgebied.

De spelers dobbelen nu om te bepalen wie de keuze mag maken tussen katholiek en protestants (alhoewel je dit natuurlijk ook in onderling overleg kunt doen). Het eerste spel speel je vervolgens met een standaard deck van 15 kaarten, maar daarna zul je al snel overgaan tot het draften van je eigen deck.

Dit doe je door elke keer 3 kaarten te pakken en er daarvan één op hand te houden. Dit doe je 15 maal totdat je een deck van 15 kaarten hebt. Nadat je het deck hebt geschud en je een openingshand van drie kaarten hebt gepakt, wordt er nogmaals een dobbelsteen gegooid om de startspeler te bepalen. Het spel kan nu beginnen.

Ronde-overzicht

De spelregels van Sola Fide zijn eigenlijk kinderlijk eenvoudig. Om beurten mogen de spelers één actie uitvoeren en ze hebben daarbij de keuze uit twee mogelijke actiemogelijkheden. Ofwel ze spelen een kaart uit ofwel ze pakken een kaart van de trekstapel af. Ten allen tijde geldt er een handlimiet voor de spelers van vijf kaarten.

Het leeuwendeel van de kaarten die je uitspeelt, laten je ofwel een gebied voor je winnen (converting territories) of brengen een machtswisseling teweeg (shifting power). Tel daarbij op dat je af en toe een disputation token mag verplaatsen en kaarten mag pakken en je hebt vrijwel alle smaken in kaarten wel te pakken (uitgezonderd een enkele permanente kaart, deze wordt niet afgelegd). Het deck van beide spelers bestaat hierbij natuurlijk ook ‘maar’ 15 kaarten, dus het is niet meer dan logisch dat het aantal soorten kaarten hiermee beperkt is. Kun je geen kaarten meer pakken, dan wordt de aflegstapel weer geschud en wordt daarmee een nieuwe trekstapel gemaakt.

Voor het winnen van gebieden kijk je naar de boven- en onderkant van de tegels (bovenkant staat voor de nobility, de onderkant voor de commoners). Op beide kanten vind je 4 tot 6 velden in de katholieke (zwart), protestantse (rood) of neutrale (grijs) kleur. Op elke tegel, maar zelfs op elke zijde van een tegel, staat een andere onderlinge verdeling van deze kleuren vakjes. Als je een gebied voor je wint, dan leg je één van jouw blokjes op een veld in kleur van je tegenstander, je verwijdert een blokje van je tegenstander van een veld in jouw kleur of je zet een blokje van jou op een neutraal veld.

Of je dit aan de kant van de nobility doet of aan de kant van de commoners is afhankelijk van de kaart die je speelt. Ook kan de kaart voor het plaatsen van een blokje verwijzen naar de ‘dominant’ of ‘subordinate’ kant van de tegel. Dit is weer afhankelijk van de powertoken die op de tegel ligt. Ligt de power token op de helft van de nobility, dan is die dominant en zijn de commoners subordinate. Ligt de power token op de helft van de commoners, dan is het omgekeerd.

Want zoals aangegeven, kun je kaarten ook gebruiken om een machtswisseling te veroorzaken. Afhankelijk van de kaart die je speelt, kun je namelijk de power token één of twee velden richting de dominant of subordinate kant kan verschuiven. Op deze manier kun je de macht laten verschuiven van de nobility naar de commoners of vice versa.

Op het moment dat je aan de beurt bent en één van de beide kanten (nobility of commoners) is op enig moment volledig gevuld met jouw blokjes (vakjes in jouw kleur hoeven uiteraard niet meer gevuld te worden) én op hetzelfde moment ligt de power token op die helft van het bord, dan scoor je direct de desbetreffende tegel. De tegel pak je direct en leg je bij je neer. Op de tegel staat aangegeven hoeveel punten deze waard is. Mocht op dat moment de disposition token daar liggen (een token die van tegel naar tegel kan worden verplaatst door kaarten uit te spelen), dan krijg je een extra reward token. Je gooit vervolgens een dobbelsteen en afhankelijk van het aantal ogen dat je gooit, mag je bijvoorbeeld een kaart pakken of ergens een blokje plaatsen. Daarnaast mag je één van de invloedskaarten opendraaien en uitvoeren wat daarop staat aangegeven. Je kunt hierbij kiezen uit kaarten in de categorie ‘shifting power’, ‘converting territories’, ‘drawing/discarding cards’ of ‘neutralizing territories’.

Ten slotte worden de twee tegels onder de gescoorde tegel opengedraaid en daar worden power tokens weer op het machtsspoor neergelegd. Op deze manier wordt het spel gespeeld totdat alle tien de tegels zijn gescoord. Op dat moment tel je de punten voor de tegels bij elkaar op. Daarnaast krijgen de spelers nog een punt voor elke reward token die ze hebben gewonnen. De speler met de meeste punten wint het spel.

Conclusie

Niet elk liedje van The Beatles was een nummer 1 hit, niet elk schot van Johan Cruijff was een doelpunt en niet elk spel van Christian Leonhard en Jason Matthews is een nieuwe nummer 1 op Boardgamegeek. Sola Fide is dan ook op geen enkele manier te vergelijken met spellen als Twilight Struggle, 1960: Making of a President of Founding Fathers. En toch is het een vergelijking die voor vrijwel elk spel van deze auteurs hebben uitgebracht zal worden gemaakt.

Geen nieuwe Twilight Struggle dus, maar wel een remake van Campaign Manager 2008 een wat ouder spel voor twee personen wat veel lichter is dan de hiervoor genoemde titels van Leonhard en Matthews. Is daarom slecht? Nee, maar we moeten het spel hierdoor wel anders beoordelen.

Zodra je eenmaal klaar bent om te spelen, zul je als snel merken dat Sola Fide er vlot wegspeelt. Je hebt over het algemeen 3-5 kaarten in je hand die redelijk eenvoudig zijn in hun gebruik. Geen kaarten die je voor meerdere doeleinden kunt gebruiken, maar gewoon simpel uitspelen en volgen wat erop staat. Over het algemeen zullen er ook maar 3 of 4 locaties beschikbaar zijn, dus je eenvoudig genoeg om een duidelijk overzicht te houden. Zeker aangezien je deck ook maar eens uit 15 kaarten bestaat en je dus over het algemeen redelijk eenvoudig kunt onthouden welke kaarten er nog in het verschiet liggen voor je.

Het spel moet echter wel eerst kunnen beginnen en daar zien we dat het bouwen van jouw deck in dit spel meer is dan de voorbereiding van het spel, het maakt daadwerkelijk onderdeel uit van het spelen van het spel. Door elke keer 1 van de 3 kaarten te kiezen voor gebruik, zul je een gestroomlijnd deck moeten bouwen waarmee je je tegenstander kunt verslaan. Daarbij moet je een beetje geluk hebben, maar over het algemeen kun je tijdens het bouwen van het deck toch al redelijk sturen welke strategie je dit spel wilt spelen. Kies je voor conflictkaarten, richt je je met name op de nobility of juist op de commoners, maar ook hoeveel wil je de machtspositie kunnen beïnvloeden.
Degene die dit goed onder de knie heeft, heeft duidelijk een groot voordeel bij het spelen van dit spel. Ben je hier niet goed in, dan zul je redelijk wat spelletjes roemloos ten onder gaan.

Maar ongeacht hoeveel of weinig verschil er tussen de spelers zit, is Sola Fide verder een vrij zielloos spel geworden. Het thema komt niet erg tot uiting in het spel en feitelijk gezien ben je dan ook voornamelijk blokjes aan het plaatsen en verwijderen zijn. Het artwork is (ondanks dat de voorkant van de doos erg mooi is geworden) niet heel geweldig en er wordt niet heel veel moeite gedaan om de historische relevantie van de verschillende personen en gebeurtenissen naar boven te laten komen.

De variatie in het spel komt ook alleen naar voren in de kaarten die gebruikt worden, mits er voor de verschillende potjes voor verschillende kaarten wordt gespeeld. En de locaties zelf, zijn altijd dezelfde tien locaties, die op dezelfde plek liggen. Ze kunnen hooguit in een andere volgorde beschikbaar worden gemaakt. Ook de invloedskaarten zijn altijd hetzelfde.

Sola Fide is dan ook een spel dat op zichzelf leuk in elkaar zit, maar tekort schiet om – in een tijd waarin elke maand nieuwe titels op de markt worden gebracht – een langdurige rol van betekenis te kunnen spelen. Leuk om een paar keer gespeeld te hebben, maar met veel te weinig beleving en variatie om regelmatig op tafel te komen.  Erg jammer, want van deze auteurs en met dit thema had best het één en ander mogelijk geweest.