Auteur: Wesley 15 juli 2017 0 Reacties

Toen Daniel Defoe in 1719 zijn boek op de markt bracht kon hij waarschijnlijk niet bevatten dat hij één van de meest vertelde verhalen ooit had geschreven. Films, tekenfilms, strips en televisieprogramma’s werden er gebaseerd op zijn verhaal. En uiteraard kon ook de bordspelwereld niet achterblijven. Want laten we eerlijk zijn, we zijn allemaal benieuwd hoe wij het zouden doen op een onbewoond eiland toch?

Robinson Crusoe: Adventure on the Cursed Island
Ignacy Trzewiczek
2012
1-4 spelers
Portal Games
90-180 minuten
Action & Movement Planning / Cooperative Play / Dice Rolling / Worker Placement
Engelstalig
Hoge mate van taalafhankelijkheid

Doel
Er zullen maar weinig verhalen zijn die zo vaak zijn verteld als het verhaal van Robinson Crusoe. Sinds Daniel Defoe in 1719 zijn boek ‘The Life and Strange Surprising Adventures of Robinson Crusoe of York, Mariner: who lived Eight and Twenty Years, all alone in an uninhabited Island on the coast of America, near the Mouth of the Great River of Oroonoque; Having been cast on Shore by Shipwreck, wherein all the Men perished but himself. With An Account how he was at last as strangely deliver’d by Pirates. Written by Himself’ uitgaf is het verhaal over deze schipbreukeling verteld, verfilmd en is ook meerdere malen in spellen naar voren gekomen. Zo ook in Robinson Crusoe: Adventures on the Cursed Island van Ignazy Trzewiczek.

In dit coöperatieve spel voor 1-4 spelers zijn het de spelers die als schipbreukelingen een aantal scenario’s zullen moeten proberen te overleven. Elk scenario staat daarbij voor een ander aspect van het leven op een onbewoond eiland.

Van het spel zijn inmiddels een eerste en een tweede editie verschenen. Zelf ben ik in het bezit van een eerste editie van het spel. Ik zal de verschillen van tussen de eerste en de tweede editie verderop kort bespreken.

Setup
De setup van Robinson Crusoe is op zijn zachtst gezegd uitgebreid te noemen. Het begint met het neerleggen van het speelbord in het midden van de tafel en het kiezen van een scenario dat zij willen spelen. Robinson Crusoe is geen campaign based spel, waardoor je de scenario’s allemaal los van elkaar en in een volgorde naar keuze kun spelen.

De scenariokaart bevat alle informatie die van belang is voor het aankomende spel. Dus welke gevaren je moet overleven, de winstcondities, maar ook eventuele afwijkende spelregels die er gelden.

De eerste scenariokaart

Iedere speler kiest vervolgens welk personage hij wil spelen. De karakters onderscheiden zich van elkaar door de rol die zij op het eiland kunnen spelen. Zo kun je kiezen uit een kok, timmerman of ontdekkingsreiziger. Als er gekozen is, krijgt iedere speler van zijn karakter de overzichtskaart, twee actiepionnen, 1 wondtoken en de uitvindingkaart die op de overzichtskaart staat vermeld. Deze leggen zij allemaal klaar.

De overige uitvindingkaarten worden geschud als uitvindingdeck. Wel worden er eerst 9 standaarduitvindingen uit gehaald die op het bord komen te liggen.

Er worden tokens neergelegd op het rondespoor (op de scenariokaart), het moraalspoor en op de plekken waar staat aangegeven wat voor wapens je hebt gevonden/gemaakt en wat voor beschutting je hebt gebouwd.

De avontuurkaarten worden geschud in drie afzonderlijke stapels en neergelegd op de daarvoor bestemde plek. Daarbij worden ook de daarbij behorende actiedobbelstenen daarbij  neergelegd. Ook de beestkaarten en mysteriekaarten worden afzonderlijk geschud en op de daarvoor bestemde plaats neergelegd.

Nu worden de 11 eilandtegels gepakt. Tegel 8 wordt hier uit vandaan gehaald en op het bord gelegd, met een kamptoken erop. De overige tegels worden geschud en gesloten naast het bord neergelegd.

Van de verschillende basisuitrustingskaarten worden er willekeurig twee gepakt en op het bord neergelegd. Deze staan tijdens het spel ter beschikking van alle spelers. De ontdekkingstokens worden geschud en gesloten neergelegd naast het speelbord.

Alle grondstoffen, actie- en weerdobbelstenen worden binnen het bereik van alle spelers naast het bord neergelegd.

Ten slotte worden ook de gebeurteniskaarten gepakt en onderverdeeld in twee aparte stapels (op basis van de getoonde symbolen). Deze worden geschud en er worden een aantal kaarten van beide stapels gepakt. Deze kaarten worden door elkaar geschud en vormen het gebeurtenisdeck dat op het speelbord wordt neergelegd.

Het spel is nu klaar om gespeeld te worden.

Ronde-overzicht
In Robinson Crusoe gaat het erom om samen binnen een aantal ronden (bepaalt door het scenario) het einddoel van het spel te halen. Ondanks dat de mogelijkheden binnen het spel zeer uitgebreid heeft, is het spelverloop in beginsel erg eenvoudig. Elke ronde verloopt namelijk in de volgende fases:

• Gebeurtenisfase
• Moraalfase
• Productiefase
• Actiefase
• Weerfase
• Nachtfase

De fases overzichtelijk weergegeven

Op de actiefase na zullen de overige fasen met name bestaan uit het checken en neerleggen van bepaalde spelonderdelen.

In de gebeurtenisfase wordt door de startspeler de bovenste gebeurteniskaart opengedraaid. Als er een avontuursymbool op de kaart staat, dan wordt er een avontuurtoken op de desbetreffende stapel avontuurkaarten gelegd. Staat er een symbool met een boekje, dan meldt de scenariokaart wat het gevolg is. Daarnaast voer je het effect uit wat op de kaart staat vermeld. De kaart zelf wordt vervolgens op het bord gelegd, waarmee eventueel eerder geplaatste gebeurteniskaarten een veld opschuiven. Valt er hierdoor een kaart van het bord af, dan leg je deze af nadat je het dreigingseffect hebt uitgevoerd.

Het onderste deel van de kaart laat zien welke threats eraan komen.

Tijdens het spel zullen er de nodige avontuur en mysteriekaarten in het gebeurtenisdeck terecht komen. Als je deze pakt tijdens de gebeurtenisfase, dan voer je het effect uit, leg je de kaart af en pak je de volgende kaart. Dit net zolang tot je een gebeurteniskaart hebt gepakt.

In de moraalfase controleert de startspeler hoe de groepsmoraal ervoor staat. Dit staat aangegeven op het speelbord. Afhankelijk van of de moraal erg goed of slecht is, kan de startspeler hiervoor doorzettingsvermogensfiches kwijtraken of juist krijgen. Is het moraal helemaal geweldig (de token ligt helemaal rechts op het moraalspoor), dan kan de startspeler zelfs één van zijn wonden genezen in plaats van doorzettingsvermogensfiches te pakken.

Tijdens de productiefase krijgen de spelers grondstoffen van elke eilandtegel die ontdekt is waarop een kampfiche ligt. Deze grondstoffen (voedsel en hout) worden op het speelbord op het veld voor de ‘beschikbare grondstoffen’ neergelegd. De spelers kunnen deze grondstoffen tijdens deze ronde al gebruiken.

Toekomstige en beschikbare grondstoffen

Dan komen we aan bij de actiefase en zoals ik al aangaf is dit het deel van het spel waarin de spelers het voor het zeggen hebben. Om beurten mogen zijn één van hun actiepionnen inzetten om daarmee een actie uit te voeren. Standaard heeft iedere speler twee van deze pionnen, maar tijdens het spel kunnen dit er al dan niet tijdelijk meer (of juist minder) worden. Sommige acties kosten meerdere actiepionnen om uit te kunnen voeren en op de neutrale actiepionnen na, moeten alle actiepionnen worden ingezet tijdens een beurt.

De pion zet je op de locatie van de desbetreffende locatie. Bij een aantal van acties zullen nog extra voorwaarden staan. Hierbij moet je denken aan bepaalde grondstoffen die nodig zijn, of voorwaarden die je eerder al gehaald moet hebben. Actiepionnen kunnen overigens ook met elkaar worden gecombineerd. Als je dus meerdere pionnen in wilt zetten op een bepaalde actie, dan kunnen deze afkomstig zijn van meerdere spelers. Ook kunnen hiervoor neutrale pionnen gebruikt worden.

Je kunt daarbij kiezen uit de volgende acties:

• Dreiging: Je zorgt ervoor dat de aangegeven grondstoffen en pionnen op één van de gebeurteniskaarten legt. Het effect van de kaart wordt uitgevoerd en de kaart wordt afgelegd. Deze kan vervolgens tijdens de eerste fase van een volgende ronde niet meer van het bord afgeschoven worden, waardoor er een stuk dreiging is weggevallen.
• Jagen: Deze actie kun je uitvoeren zolang er beestkaarten in het jaagdeck liggen. Door twee pionnen hier te plaatsen, mag je de bovenste kaart van dit deck pakken. Op deze kaart staat het niveau van het beest aangegeven. Dit vergelijk je met jouw huidige wapenniveau. Is het wapenniveau lager, dan krijg je een aantal wonden gelijk aan het verschil tussen deze twee waardes. Daarnaast staat op de kaart aangegeven hoeveel niveaus jouw wapenniveau naar beneden gaat na het gevecht.
  Maar het levert wel wat op! Op de kaart vind je namelijk ook hoeveel voedsel en huiden je krijgt doordat je het gevecht bent aangegaan. Deze komen op het toekomstige grondstoffen veld te liggen. De beestenkaart wordt vervolgens afgelegd. Uiteraard kunnen de beestkaarten nog andere gevolgen vermelden.
• Bouwen: Door te bouwen kun je jezelf wat beter bewapenen tegen beesten, maar ook tegen de weersomstandigheden. Je kunt met deze actie dan ook een shelter (bescherming tegen slapen in de open lucht), roof (bescherming tegen regen en sneeuw), palisade (bescherming tegen storm) of wapens (meer kans om beesten te verslaan) bouwen of verbeteren. Om te kunnen bouwen heb je deze hoeveelheid grondstoffen nodig. Deze leg je samen met de noodzakelijk actiepion(nen) op het veld met het item dat je wilt bouwen.
  Kies je er hierbij voor om twee actiepionnen te plaatsen, dan is de actie altijd succesvol. Zet je echter maar één actiepion in, dan moet je drie dobbelstenen gooien. Dit kan tot een succes of mislukking leiden, maar daarnaast er ook nog voor zorgen dat je wonden krijgt of zelfs een avontuur beleeft. Mislukt de actie overigens, dan raak je de ingezette grondstoffen niet kwijt.
  Als je ervoor kiest om te bouwen, kun je ook aan een uitvinding bouwen. Deze uitvinding mogelijkheden treft je aan op het speelbord, naast je karakter overzichtskaart en op sommige scenariokaarten. Het is daarbij goed van belang om op te letten of er een bepaalde volgorde is waarin je uitvindingen moet doen. Zo zul je eerst vuur moeten leren maken, voordat je een ‘keuken’ kunt maken. Ook moet soms het juiste type eilandtegel hebben ontdekt en/of heb je bepaalde grondstoffen nodig. Maar zodra je hieraan voldoet en je vindt succesvol iets uit, dan wordt deze kaart ook bij de toekomstige grondstoffen neergelegd.
• Verzamel: Met deze actie kunnen je extra grondstoffen verzamelen. Door één of twee actiepionnen op een eilandtegel aangrenzend aan jouw kamp te plaatsen, mag je de grondstoffen van deze tegel pakken. Plaats je twee pionnen, dan is deze actie automatisch succesvol. Kies je er echter voor om slechts één pion te plaatsen, dan moet je (net als bij bouwen) drie dobbelstenen gooien.
  Je kunt overigens ook tegels kiezen die wat verder van jouw kamp verwijderd zijn gebruiken, maar daar zul je meerdere pionnen voor moeten gebruiken.
• Onderzoeken: Je zult het eiland moeten ontdekken om verder te komen in het spel en de noodzakelijke voorraden te vinden. Dit doe je met deze actie.
  Om te onderzoeken plaats je één (extra dobbelstenen gooien) of twee dobbelstenen (automatisch succes) op een veld aangrenzend aan een onderzochte eilandtegel. Ook hier kun je overigens verder weg zoeken, maar dan kost het je extra pionnen.
  Lukt het onderzoeken, dan pak je de bovenste tegel van de eilandtegels en leg je deze open op het veld dat je hebt onderzocht. Afhankelijk van wat er op de tegel staat kun je vanaf nu weer andere uitvindingen gaat uitvinden, voeg je een extra beestkaart aan het deck toe, vind je ontdekkingstokens en kan er een scenario-afhankelijke effect plaatsvinden.
• Kamp opzetten: Hiermee verhoog je het moraal van de groep. Voor elke pion die je hier plaatst verhoog je het moraal met één punt en krijg je twee ontdekkingstokens.
• Rusten: De laatste mogelijkheid is om te rusten. Elke pion die je gebruikt om te rusten zorgt ervoor dat je één wond geneest.

Het eiland

Tijdens de actiefase zet je als spelers eerst al je actiepionnen in en pas daarna worden de acties één voor één (in de bovenstaande volgorde) uitgevoerd. Nadat dit is gedaan worden alle grondstoffen van het toekomstige grondstoffen veld verschoven naar het beschikbare grondstoffen veld. Dit geldt ook voor de ontdekkingstokens. Deze kunnen eventueel direct omgezet worden in de aangegeven grondstoffen.

Eventuele effecten van uitvindingkaarten en schatten worden direct uitgevoerd.

De weerfase staat voor de weersomstandigheden waar je gedurende de dag op het eiland mee te maken krijgt. Tijdens deze fase worden er een aantal weerdobbelstenen gegooid en gelden de weertokens.

Afhankelijk van het scenario en de ronde waarin je je bevindt staat op de scenariokaart aangegeven hoeveel en welke dobbelstenen je gooit. De dobbelstenen worden gegooid en bij de tokens neergelegd. Als eerste worden op dat moment de sneeuwwolken geteld. Per sneeuwwolk moet je 1 hout afleggen, kun je dit niet dan krijgt iedere speler 1 wond.

Daarna tel je alle sneeuw- en regenwolken bij elkaar op en die vergelijk je met het niveau van jouw roof. Is het aantal wolken hoger dan het niveau dan moet je 1 voedsel en 1 hout afleggen per punt verschil. Voor elke grondstof die iemand niet kan betalen krijgt hij 1 wond.

Afhankelijk van het gedobbelde resultaat kunnen de spelers tijdens deze fase ook nog hongerige dieren tegenkomen. Je kunt hierdoor voedsel of niveaus van je palisade verliezen of wonden oplopen.

Ten slotte kun je nog in een storm terecht komen. Is dat het geval dan moet het niveau van de palisade met één verlaagd worden. Kunnen de spelers dit niet, dan krijgen zij 1 wond. Alle weertokens worden aan het einde van deze fase afgelegd.

Als we het weer getrotseerd hebben, komen we in de nachtfase terecht. In die nachtfase hebben spelers de mogelijkheid om te genezen. Dit doen ze door de volgende stappen te doorlopen. Eerst moet er gegeten worden, 1 voedsel per speler. Iedere speler die niet eet, krijgt twee wonden. Daarna kunnen de spelers ervoor kiezen om hun kamp naar een aangrenzende tegel te verplaatsen. Dit is van belang voor de grondstoffen die je tijdens de volgende beurt krijgt, maar ook in verband met de verschillende actiemogelijkheden.

Heb je op dit moment nog geen shelter gebouwd en je kamp bevindt zich niet op een eilandtegel met een natuurlijk shelter, dan krijgt ieder personage 1 wond. Voedsel dat niet worden opgeslagen (bijv. door middel van uitvindingen) wordt nu afgelegd. De overige grondstoffen en ontdekkingstokens blijven wel liggen.

Alle markers op de overzichtskaarten van de spelers worden verwijderd en de ronde marker wordt één veld verder geschoven. De volgende speler is de startspeler voor de volgende ronde, die nu kan beginnen.

Op deze manier wordt er gespeeld totdat het spel gewonnen of verloren wordt. Winnen doe je op het moment dat je aan de winstcondities van het scenario voldoet. Verliezen doe je echter als één van de karakters sterft, de laatste ronde eindigt en je hebt je doel nog niet gehaald of als het kamp op een tegel ligt waar je niet meer bij kunt komen.

Robinson Crusoe komt daarnaast met de nodige variatie. Zo kun je de moeilijkheidsgraad van het spel aanpassen door Vrijdag en/of de Hond te gebruiken. Voor het solitaire spel zul je die ook gebruiken.

Conclusie
Worker placement met pionnen en blokjes voor grondstoffen, klinkt niet erg ameritrash toch? Klopt helemaal, maar soms wil je daar omwille van het spel overheen stappen. Robinson Crusoe is absoluut zo’n titel.

Dat begint bij de productie van het spel. Prachtig speelbord, goede duidelijke kaarten en duidelijke overzichtskaarten. In de tweede editie van het spel worden er zelfs betere en mooie grondstoffen meegeleverd. En waar de spelregels bij de eerste editie nogal dramatisch waren, zijn de voor de tweede editie herschreven spelregels duidelijk en overzichtelijk.

Het spel zelf zit enorm goed in elkaar en geeft goed de wanhoopspositie weer waarin je je bevindt op een onbewoond eiland. Continu zul je moeilijke keuzes moeten maken, waar een flinke hoeveelheid geluk/pech een wereld van verschil kan maken. En hoe verder je komt, des te zwakker je karakter zal worden en hoe moeilijker het zal worden om je hoofd boven water te houden.

Thematisch gezien kom je dan ook weinig rare dingen of bokkensprongen tegen omwille van de mechanieken. En dat mag je best een prestatie of zich noemen, want als je een stapje terug doet en goed kijkt naar wat je aan het doen bent, dan zul je zien dat er enorm veel mechanismes en elementen in het spel een rol spelen. En die mechanismes en elementen komen allemaal goed samen. Worker placement met een twist, het gebruik van de dobbelstenen (waar je zelf voor kunt kiezen, de verschillende spelersvaardigheden, het gebruik van alle verschillende kaarten en de rol die het spel zelf speelt om het jou moeilijk te maken, het voelt bijna als teveel. Maar zodra je eenmaal aan het spelen bent en de regels door hebt, dan verloopt het spel zeer soepel.

Al die mogelijkheden zorgen er wel voor dat het spel een flinke leercurve heeft. In het begin zul je nogal overweldigd zijn door de vele mogelijkheden en de grote hoeveelheid spelregels waar je rekening mee moet houden. Houdt dan ook zeker het spelregelboekje en je BGG-pagina bij de hand voor het eerste spel, maar naarmate je vaker speelt zul je alle mogelijkheden ontdekken die dit pareltje in zich heeft. Ook zullen de stukjes onderling overleg steeds korter worden waarmee het spel relatief vlot gespeeld kan worden.

En ergens tijdens deze leercurve komt er een punt waarop het spel ook daadwerkelijk te winnen is. Maar vergis je daar vooral niet in, het spel is namelijk (zelfs op het makkelijkste niveau) erg moeilijk om te winnen. Toegegeven, de voldoening als je eenmaal wint is geweldig, maar je zult daar wel het nodige doorzettingsvermogen voor moeten hebben. En dat maakt direct dat het spel niet voor iedereen is. Ben je een verloren scenario na 2x verloren te hebben direct zat en heb je geen zin meer om te spelen. Dan is dit wellicht niet voor jou. Maar zie jij de uitdaging en wil je er direct weer induiken om net even andere keuzes te maken? Dan is Robinson Crusoe de klassieker waar jij naar op zoek bent.

Het basisspel wordt daarnaast geleverd met voldoende scenario’s om garant te staan voor de nodige uurtjes aan speelplezier. En de scenario’s zijn dermate anders dat ze een andere aanpak van de spelers zullen vereisen. Het spel is wat mij betreft zijn aanschafwaarde dan ook meer dan waard.