Fief: France 1429 [8/10]

Auteur: Ruud 2 mei 2015 0 Reacties

Fief: France 1429 (Fief) is een bordspel vol intrige en verraad voor 3-6 spelers, bedacht door Philippe Mouchebeuf en uitgegeven door Academy Games in 2015. In Fief, speel je een adellijke Franse familie. Jouw doel? Jouw familie moet de sterkste familie van Frankrijk gaan worden. Dit doe je door het krijgen van adellijke titels, het slim trouwen van je familieleden met leden van andere families, het voeren van oorlog en soms.. simpelweg met moord. 

Fief: France 1429
Philippe Mouchebeuf
Academy Games
Origineel 1981, heruitgave in 1989, 2011, 2015
3-6 spelers
120-240 minuten
Engels, Frans, Duitse versie
Taalonafhankelijk
Verraad, Economie, Allianties, Oorlog

Het bord van Fief. Links ruimte voor kaarten, beurtoverzicht en aanvalsschema (hoeveel dobbelstenen voor attack enzo). In het midden het bord. Rechts het overzicht voor tokens en figures.

In Fief probeer je je adellijke familie de machtigste familie van Frankrijk te maken. Het krijgen van macht wordt in Fief gesymboliseerd door  Victory Points (VPs) te verzamelen. Je krijgt VPs voor het krijgen van adellijke titels in je familie, het worden van Koning en/of het worden van Paus. Heb je 3 VPs in je eentje? Dan win je het spel aan het eind van een ronde van Fief. Het is ook mogelijk om een alliantie aan te gaan met een andere familie. In Fief doe je dit door een mannelijk en een vrouwelijk lid van de families met elkaar te laten trouwen.

Begin situatie voor een van de Fief families. Bovenin alle tokens, troepen en kosten ervoor. Rechts de stemtokens en ring.

Afhankelijk van het aantal spelers (minimaal 4), kan je ook allianties maken. Waarom zou je een alliantie aangaan? Met een alliantie heb je samen maar 4 VPs nodig om samen te winnen in plaats van 3 in je eentje. Huwelijken zijn echter niet voor altijd, en kunnen door de dood van een van de partners of door de paus worden verbroken.. Prima ruimte voor verraad en backstabbing.

De kaart in Fief. Je ziet wegen (witte lijnen), Fiefs (gekleurde vlakken) en als je goed kijkt de bisdommen (de gekleurde dikke randen die door de Fiefs lopen).

In Fief krijg je adellijke titels door dorpen op de kaart te controleren. Er zijn twee manieren om invloed op een dorp uit te oefenen. Er zijn in Fief namelijk 8 Fiefs en 5 Bisdommen. Fiefs zijn voor de wereldlijke machthebbers, en worden op de kaart aangegeven met de kleur waarin het dorp valt en hangen samen met een titel. Van baron (2 dorpen per Fief) tot Hertog (4 dorpen). Ook zijn er kerkelijke machten in Fief, de bisdommen. Bisdommen worden op de kaart met een dikke lijn rondom dorpen aangeduid, die verspreidt is over verschillende Fiefs. Fiefs en Bisdommen overlappen elkaar dus wel, maar zijn niet identiek. Dit zorgt ervoor dat er in Fief verschillende routes zijn om als speler invloed uit te oefenen op dorp, namelijk als Fief-eigenaar en via het bisdom waar het dorp onder valt. Dit zorgt dat spelers vaak in belangrijke besluiten betrokken zijn en mensen goed dwars kan zitten.

Maar hoe werkt het spel? Fief kent een hele gestructureerde rondes, waarbij een duidelijke reference-sheet voor elke speler alle belangrijke details uitlegt. Hoewel de basis regels van Fief behoorlijk makkelijk zijn, zijn er veel details om te onthouden zoals waar je allemaal precies inkomen van krijgt. Op de uitstekende ref-sheet staan al dit soort kleine regels duidelijk uitgelegd, zoals wie wanneer stemt en waar je allemaal inkomen voor krijgt. Hier in het kort de ronde structuur:

1. “Hear Ye, Hear Ye” fase
   In deze fase maak je allianties tussen families door te trouwen. Ook kijk je hier of er bisschoppen, Koning of Paus gekozen moet worden en voer je verkiezingen uit voor deze. Voor verkiezingen in bijvoorbeeld het bisdom moeten alle dorpen in een bisdom van een speler zijn. Elke speler met een dorp in het bisdom krijgt 1 stem. de speler met de ‘hoofdstad’ 2. Eventueel eerder gekozen bisschoppen krijgen ook nog 2 stemmen, net zoals kardinalen en de paus (beide 3 stemmen).
2. “Draw and Play cards” fase
   In deze fase mag elke speler 2 kaarten pakken. Er zijn twee decks in het spel, een karakterdeck waarin nieuwe familieleden, Kardinaalstitels te krijgen zijn. Het andere deck bevat event kaarten, die zijn er in twee types. Instant kaarten (waardoor je kan moorden, vluchten etc) die op elk moment gespeeld kunnen worden en kaarten die in deze fase moeten worden gespeeld zoals “Good Harvest” die extra inkomen geeft. Dit soort event-kaarten beïnvloeden niet 1 dorp, maar in principe een heel bisdom. In het event-deck zitten ook nog ‘event-kaarten’ met een zwarte in plaats van blauwe achterkant. Deze ‘zwarte’ events worden bij het pakken van kaarten opzij gelegd en een-voor-een geresolved. Dit zijn zogenaamde disaster-kaarten, zoals de “Plague”. Tijdens een “plague” sterft de helft van alle soldaten en edelen (rol een d6, 1, 2 of 3 is dood). Een disaster-kaart raakt een random bisdom, bepaald door een dobbelsteen rol. 1 tot en met 5 beïnvloedt het respectievelijke bisdom, bij een 6 wordt de kaart afgelegd. Van het karakterdeck mag je maar 1 kaart pakken, maar van de events eventueel 2. Jammer hier, is dat de kaarten soms een beetje onduidelijk zijn en er geen ref-sheet van de kaarten bij het spel zit.
3. Inkomen-fase
   In deze fase krijgt elke speler 1 geld voor elke stad en 1 extra geld voor elke molen die je eerder gekocht hebt eventueel aangevuld door bijvoorbeeld “taxation” en “good harvest” event-kaarten.
4. Koop-fase
   In deze fase koop je molen, nieuwe troepen, adellijke titels etc. Om adelijke titels te kopen moet je alle dorpen in een Fief hebben en er een Stronghold hebben gebouwd. Dan kan je voor 2 Geld per dorp in de Fief de bijbehorende titel aanschaffen. Heb je een Fief, scoor je een VP maar belangrijkst zijn alle dorpen in je Fief altijd onder je controle tenzij iemand je Stronghold afpakt.
5. Bewegings-fase
   In deze fase mag elk leger dat wordt aangevoerd door een edelman of vrouw 2 stappen zetten. Troepen zonder Adellijke leider mogen niet verplaatsen. Kom je met je leger een ander leger tegen, Ga je battle.
6. Battle
   Battles zijn heel simpel. Je telt de sterkte van beide legers. Een voetsoldaat geeft 1 kracht, een ridder te paard 3 kracht. Beide spelers rollen een aantal dobbelstenen afhankelijk van hun kracht aangevuld door 1 dobbelsteen als er een adellijke man het leger aanvoert. Op de dobbelstenen staan verschillende F waardes. Sommige zijden staan 0 Fs op, sommige 3. Schade is heel interessant. Je telt alle Fs op de dobbelstenen op en je tegnstander moet kracht opofferen gelijk aan het aantal Fs. Rolt je tegenstander 2 Fs, kan je bijvoorbeeld 2 voetsoldaten laten doodgaan. Heb je enkel ridders, dan overleven zij gewoon allemaal. Immers hebben Ridders 3 kracht en gaan niet dood. Oorlog gaat door tot beide spelers stoppen, de leider van de tegenpartij doodgaat of gevangen wordt genomen.
   Mocht bij een battle een titelhouder van je familie doodgaan, erft de titel in principe door naar de volgende levende familielid of eventueel je huwelijkspartner als je geen levende familie meer hebt. Sterft de Koning, door event-kaarten of oorlog en was de Koning getrouwd heb je wellicht een probleem. De speler met de Koningin, kan met een levende koning een nieuw mannelijk familielid immers benoemen tot Kroonprins. Sterft de Koning, wordt de Kroonprins de nieuwe koning.
7. Eind-fase
   In deze fase wordt gecheckt of iemand aan de winst voorwaarden voldoet en worden op het bord gespeelde kaarten weggehaald.
   

   De hoofdrol spelers in Game of Thrones. Err.. Fief!

Conclusie
Fief is een wat ouder spel (origineel 1981), dat recent is gereprint (2015). De reprint is fantastisch gedaan, het artwork is grotendeels hetzelfde als de flink geüpgrade versie uit 2011, maar is nog wat verfijnd met ruimte met bijvoorbeeld reference informatie op het bord. Dat Fief een wat ouder spel is kan je wel merken aan de randomheid van sommige event-kaarten en dobbelsteenrollen. Ik vind dat ergens een beetje jammer, hoewel het een enorme interessante thematische lading kan toevoegen. Je weet immers nooit wanneer iemand sneuvelt en dus valt niet alles helemaal te plannen.
Hoewel Fief behoorlijk wat weg heeft van standaard area-control spellen zoals Risk, voegen de allianties, de perks van Fief-heer, Koning, Paus en de kans-kaarten toch een unieke thematische sfeer toe. Je ‘voelt’ je wel verbonden met je familie, wanneer een van je heren sterft en de titel naar een ander familie-lid moet gaan. Uiteraard ben je ook voorzichtiger met je Fief-heer dan met eventueel ‘vervangbare’ oninteressante zonen in de familie die een prima carrière als bisschop te gemoed kunnen gaan.
Zijn er nadelen aan het spel? Ik vind het grootste nadeel dat de bisdommen lastig op de kaart zijn aangegeven. Het is niet in een opslag duidelijk. De kanskaarten vind ik soms ook wel irritant, als een bisdom met de pest getroffen wordt kan dat je hele spel verprutsen, omdat je hele familie in principe kan sneuvelen. Ik weet niet of ik bij een spel dat zo lang is als Fief dit soort aspecten helemaal oké vind. Vallen de effecten van de pest mee, is Fief helemaal niet zo super random namelijk. Ik vind Fief een thematisch sterk uitgevoerde game, met een alliantie aspect en een zeer acceptabele speelduur. Komt aangeraden.