Auteur: Ruud 17 juli 2016 0 Reacties

51 state van Ignacy Trzewiczek is de voorloper van het populaire kaartspel Imperial Settlers. 51st State is nu weer door Portal uitgebracht in een modern jasje, met betere componenten en duidelijkere kaarten. Ondanks dat beide games echte engine builders zijn, is 51st State denk ik wel een game die Ameritrash-fans leuk kunnen gaan vinden!

51st state
Ignacy Trzewiczek
2016
2-4 spelers
Portal Games
45-60 minuten
kaartspellen, card management, post-apocalyptisch, mad max.
Engelstalig
Hoge mate van taalafhankelijkheid
(al valt de complexiteit van het gebruikte Engels wel mee)

Doel
Het doel in 51 state is om zo snel mogelijk, zoveel mogelijk Victory Points (VPs) te grabben in een post-apocalyptische wereld. De laatste ronde die gespeeld wordt, is de ronde waarin een van de speler(s) minimaal 25 VPs heeft. Na afloop van de ronde worden de uitgespeelde gebouwen ook nog beloond met 1 VP per stuk. De speler die aan het einde van het spel het meeste VPs heeft, wint uiteindelijk de game. Je bent dus steeds goed aan het kijken wanneer je precies gaat pushen voor de 25 punten. Dit doe je door het slim spelen van kaarten en het maximale pushen uit de multi-inzetbare kaarten.

Setup
De setup van 51st state is gelukkig redelijk eenvoudig. Er is een score spoor. Er komen een berg aan resources in de game, die in deze master-set gedeeltelijk van hout zijn gemaakt. De houten resources zijn ‘brick’ (oranje), ‘gears’ (grijs),’oil’ (blauw) en ‘pistolen’ (rood). Mensen zijn ook een soort ‘resource’, die je gebruikt als workers. Deze worden klaargezet waar ze makkelijk gepakt kunnen worden door de spelers. De ‘contact’ tokens zijn de meest gebruikte kartonnen tokens in het spel. Deze komen in een aantal kleuren (rood, blauw, en grijs), en zijn gelinked met de resources (de blauwe olie resource is handelswaar, levert blauwe contact tokens op die je later gebruikt om deals te maken. De rode pistolen leveren rode contact tokens op). Deze worden ook klaargelegd. Het 51 St state deck wordt geschud en klaargelegd.

In de master-set komen ook de twee bekende expansions van 51 State, “New Era” en “Winter”. In de regels wordt aangeraden een van de twee in het deck te schudden, niet beide tegelijk. Er zijn ook nog twee ‘connection decks’, een blauwe en rode. Deze leveren voor 2 workers rode en blauwe contact tokens op.

Iedere speler krijgt een factieboard met een van de 4 ‘facties’ erop. Elke factie is vergelijkbaar, maar werkt net wat anders. Zo krijgen ze allemaal andere start-resources, en hebben ze iets andere factie-acties die ze kunnen uitvoeren. Maar dit verschil is subtiel. Iedere speler krijgt vervolgens nog 6 kaarten op hand, waar ze 4 kaarten van mogen houden. Kies een startspeler en daarna is het spel klaar om te beginnen.

Ronde-overzicht

51 State is een kaartspel, met multi inzetbare kaarten. Het belangrijkste kern concept in 51 State is dat elke kaart voor drie doeleinden gebruikt kan worden. Op de kaart wordt dit ook duidelijk aangegeven door gebruik te maken van rood, blauw en grijs.

1. Het bouwen van de kaart als gebouw. Je speelt de kaart vanuit je hand door gebruik te maken van grijze contact tokens (verkregen uit raderen), gelijk aan de distance-waarde van de kaart.  De distance staat in het grijze vakje links-bovenin de kaart. Er zijn 3 soorten gebouwen. Production gebouwen, Features en Action-gebouwen. Bouw je een productie kaart krijg je de productie meteen. Heeft een uitgespeelde kaart een building bonus, krijg je die er ook direct bij. Thematisch stelt dit voor dat je een gebouw overneemt en in gebruikt neemt.
2. Het maken van deals. Helemaal onderaan de kaart staat een blauw vak met deal. Als je een deal maakt, leg je blauwe contact tokens af gelijk aan de distance waarde van de kaart (dat getal in linker bovenhoek). De kaart wordt dan 180 graden gedraaid en onder je faction board geplaatst. Dat levert op dat moment direct de resource of VP op die in het vakje staat. Thematisch stelt dit weer voor dat je mensen op pad stuurt om te handelen.
3. Het razen/vernietigen van gebouwen (van jezelf of tegenstander). Het ‘razen’ van kaarten is de manier waarop in 51 State de meeste interactie plaats vindt. Je kan een kaart uit je hand razen door rode contact tokens te betalen (ook weer gelijk aan de distantie waarde) en de kaart weg te gooien. Je krijgt daarvoor de resources die in de rechterhoek staan. Je kan een door je tegenstander gebouwd gebouw ook razen, dat levert jou de resources op in het roze raze vakje, maar je opponent krijgt wat er in het deal vakje staat. De kaart wordt omgedraaid en je tegenstander kan hem gebruiken als ‘ruïne’. Het slopen van je tegestanders gebouwen is duurder. Minimaal 3 voor een productie gebouw, 4 voor een feature, 5 voor een Action-gebouw.

Een ronde in 51 State bestaat uit 4 fases.

1. Draft.
2. Production.
3. Action.
4. Clean-up.

Tijdens de draft-fase worden er kaarten van het deck open op tafel gelegd. Er wordt een kaart per speler, plus 1 extra kaart klaargelegd. Beginnend met de start-speler kiezen alle spelers er één. De overige kaart wordt afgelegd. Dit gebeurt meerdere malen zodat alle spelers een keer als eerste hebben kunnen kiezen. Dit zorgt er natuurlijk voor dat elke speler wat extra kaarten krijgt om de beurt te beginnen. Daarnaast wordt een van de contact-kaarten omgedraaid. Deze kan worden gekocht door er twee workers aan te besteden.

Production is de volgende fase waar je tijdens 51 State doorheen loopt. Je krijgt natuurlijk altijd de resources op je factie-board. Afhankelijk van je productie gebouwen en deals krijg je daarnaast nog extra resources en extra kaarten. Er zit nog wel een uitzondering op, zo zijn er Open production kaarten. Dit zijn productie-kaarten waarbij jij in de productie-fase goederen van krijgt, maar waar je tegenstander in ruil voor een worker óók gebruik van mag maken. Jij krijgt er dan weer een worker voor.

De crux van de game zit hem in de actie-fase. Hierbij krijgen spelers om en om de beurt en kiezen een actie uit om uit te voeren of om te passen. Als je eenmaal gepast bent kom je niet meer terug in deze ronde. Een voordeel is dat jouw kaarten dan niet meer kunnen worden gebruikt of kapot gemaakt door andere spelers. Je probeert toch gewoon het meeste uit deze fase te persen.

Wat kan je dan effectief doen? Als actie kan je een kaart uitspelen (grijze contact tokens), een deal mee maken (blauwe contact tokens) of je eigen handkaarten of je tegenstander’s kaarten razen (rode contact tokens). Andere manieren om acties te spenderen is door gebruik te maken van je Action-gebouwen. Deze gebouwen laten je vaak resources omzetten naar andere resources, of weer naar victory points.

De laatste actie die je kan doen in je beurt is het ‘developen’ van kaarten, dit kost een baksteen of ‘development’ token.  Effectief kan je een gebouw vervangen voor een ander gebouw. Je let hier totaal niet op de distance van de kaarten, dus je kan een goedkope kaart ombouwen naar een veel duurdere. Dit levert je ook nog een VP op. Wat is de drawback? Als je wilt developen met bakstenen moeten de kaart-types matchen. Links onder de distance waarde van een kaart staan één of twee iconen. Dit is het type van het gebouw. Je kan natuurlijk niet een olie-vat ombouwen naar een school. Maar een school wel naar een universiteit, zeg maar. Is het gebouw dat je wilt vervangen een door je tegenstander ‘gerazed’ gebouw, dan hoef je niet meer op type te letten. Heb je een speciaal development token, dan hoef je dat ook niet meer.

Conclusie
Om direct met de deur in huis te vallen. 51 State is natuurlijk niet echt een enorm thematisch spel. Het post-apocalyptische thema komt op zich prima naar voren in de Mad Max-achtige sfeer. Alles draait om grondstoffen en het plunderen van locaties. Maar mechanisch is het allemaal abstract. Je speelt een kaart uit in je tableau. Je speelt een kaart onder je faction-board als deal.. je discard een kaart en krijgt grondstoffen als je razed. Dat gezegd hebbende, ik ben een groot fan van kaartspellen. Zeker de complexe kaartspellen met flinke interacties en combo’s. Zo ben ik een voormalig Magic: the Gathering speler, en zoek ik eigenlijk ‘dat gevoel’ gewoon in alle kaartspellen die ik speel. 51 State geeft me dat gevoel, het is een echte optimalisatie oefening waarbij je flink nadenkt en afweegt wat nu je beste opties zijn. Je valt elkaar niet zo aan als bij Magic, maar je schat wel in wat je kan verwachten. Ik vind dat tof.

De kwaliteit van de game is in principe prima. Uiteraard is het een kaartspel, dus er zitten geen mini’s of fancy componenten in. De houten tokens zijn wel een leuke extra, want echt nodig was het natuurlijk niet. Aan de andere kant, waarom komen resources als de bakstenen, raderen, olie en mensen(!) als houten componenten maar de contact tokens die je continu gebruikt zijn dan weer als karton? Dat snap ik niet.

Toch even nog een korte vergelijking met Imperial Settlers, de ‘zuster’ game van 51st state. Beide games zijn nagenoeg identiek. Aan de andere kant zijn er verschillen. Zo heb je in Imperial Settlers geen contact tokens nodig, en kan je direct bouwen met je resources. Die transitie zorgt ervoor dat je in 51st State meer moet converteren dan in Imperial Settlers. Daarnaast eindigt 51 State zodra iemand 25 punten heeft, dat kan al in ronde 3 of 4 bereikt worden. Imperial Settlers duurt altijd 5 ronden. Ik ben een fan van de 51 State manier, ik vind die spanning namelijk wel leuk. Je vraagt jezelf continu af of er nog een ronde komt, of dat jij of je tegenstander de grens van 25 punten kan overschrijden.
51 State gebruikt één gedeeld gezamenlijk deck voor de spelers spelers, terwijl Imperial Settlers een gedeeld gezamenlijk deck gebruikt met daarnaast voor elke speler een factie-specifiek privé deck. Beide hebben hun voors en tegens, maar ik vind de ‘vrijheid’ van 51 State wel prettig. Aan de andere kant is Imperial Settlers dus wat dwingender in de manier waarop je de facties speelt, maar zijn de facties wel meer verschillend. Ik vind beide prettig spelen. Voor mij persoonlijk, misschien deels door het thema, gaat de voorkeur uit naar 51 state. Maar Imperial Settlers zou ik ook nog steeds spelen.

Al met al vond ik 51 State wel echt een tof spel. Zeker een aanrader.

Deze review werd mede mogelijk gemaakt door de Goudse spellen winkel!